Prvi film u kojem se pojavljuju i Dragoljub Draža Mihailović i Josip Broz je sovjetsko-jugoslovenski film „U planinama Jugoslavije“. Bio bi to prvi dugometražni film Brozove države da ga lično Tito nije zabranio, navodno jer je bio nezadovoljan što su u filmu veće slike druga Staljina nego druga Tita, ali i kako ga je glavni glumac odglumio.

Doživotni predsjednik SFRJ Josip Broz Tito zabranio je emitovanje prvog sovjetsko-jugoslovenskog filma, jer je imao dosta zamerki, a prema riječima Milovana Đilasa maršal je bio ljut na to kako ga je odglumio Rus Bersenjev.

Upravnik Arhiva Jugoslovenske kinoteke Aleksandar Erdeljanović kaže da je “U planinama Jugoslavije” bio za njega zanimljiv pogled na rat i revoluciju viđen očima Sovjeta. Premijera filma je bila u Moskvi 1946. godine, a u Beogradu je prvi put prikazan 21. aprila 1947. godine. Film je režirao Abram Rom, a za fotografiju bio je zadužen čuveni Eduard Tise. Priča počinje u planinama Jugoslavije 1941. godine, gde seljak Slavko Babić podiže Narodnooslobodilačku borbu protiv okupatora, pošto nemačka vojska uđe u Staljingrad.

– Vodeći drugovi su mahom film prihvatali pragmatički: najzad naša borba na filmu – bolje i to nego ništa. Film nije uspeo kod publike, a ni naše kritičare nije oduševio, uprkos njihovom iskrenom ideološkom i političkom poistovjećivanju sa Sovjetima – napisao je Milovan Žilas u knjizi Vlast i pobuna.

Tita u filmu igra sovjetski glumac Ivan Bersenjev, koji je čak provodio vreme sa maršalom, proučavajući njegovo ponašanje. Navodno je ideja za film bila Staljinova, i to zato što je bio zapanjen koliko su Bersenjev i Broz ličili.

Uloga Tita, piše Đilas, ispala je „bijedna, ilustrativna i neinicijativna“.

Reditelj je insistirao na fizičkoj sličnosti glumaca i stvarnih likova. Osim Tita, pojavljuju se i likovi Ante Pavelića, feldmaršala Romela, ali i Draže Mihailovića – prvi put na filmu.

Film je sniman na vrlo prepoznatljivim lokacijama širom Jugoslavije, poput Beograda, Mostara, Dubrovnika. Snimanje je trajalo neobično dugo, više od šest mjeseci, a dešavalo se da za jedan dan bude snimljen samo jedan kadar. Posebnu dinamiku u filmu unose i dokumentarni, autentični materijali.

(telegraf.rs/DEPO PORTAL/BLIN MAGAZIN/dh)