Bivši predsjednik Češke Vaclav Klaus poručuje polaznicima Ljetnje škole u Ohridu da je ulazak Češke u Evropsku uniju bio umnogome korak unazad.

"Trebalo bi da kažemo dovoljno glasno da evropski ekonomski i socijalni sistem kao i pretjerano regulisana privreda na kojoj leži ogromno breme socijalnih i ekoloških uslova, ne omogućavaju brzi privredni rast koji je potreban zemljama srednje, istočne i južne Evrope", upozorio je Klaus u najavljenom predavanju čiji je tekst objavio češki nedeljnik Tiden.

Klaus, koji je u vrijeme dok je bio predsjednik Češke bio i najglasniji evroskeptik među šefovima država i vlada EU, ukazao je da je cijena za ulazak u EU bila visoka, a da su postkomunističke zemlje često nazadovale.

"U okviru naše tranzicije sproveli smo radikalnu depolitizaciju, liberalizaciju, deregulaciju i prestali da dotiramo našu privredu zato što smo dobro shvatili da su vlade nesposobne da svojim odlukama zamijene tržište. Naš proces tranzicije završen je prije vremena, a kao uslov za pristupne pregovore sa EU morali smo ponovo da počnemo da regulišemo", istakao je Klaus.

Bivši češki predsjednik označio je nekoliko izvora nezadovoljstva u društvu širom postkomunističkog prostora, a prvi su pretjerana očekivanja i iluzije nakon pada komunističkih režima.

"Mislili su da kraj komunizma znači odmah slobodu, demokratiju, slobodno tržište, ekonomsku efikasnost i prosperitet. To se nije desilo, a trebalo je još onda da znamo da nije ni moglo da se desi", kazao je Klaus.

On je samokritično dodao da se kod mnogih ljudi u postkomunističkom svijetu nije dovoljno promijenio moral, radne navike ni motivacija, tako da njihovi napori ne donose očekivane plodove.

Drugi izvor nezadovoljstva je sama tranzicija koja je proticala različito u pojedinim zemljama, a greške koje su napravljene tokom nje prouzrokovale su probleme koje ljudi osećaju i danas.

Treći izvor sadašnjeg nezadovoljstva je, po Kausovoj ocjeni, sama evropska integracija i ulazak u EU zato što je uvjeren da je za Češku cijena bila visoka, a da je Brisel prerano, još tokom pristupnih pregovora, zahtijevao da se uskladi legislativa.

"Bili smo prinuđeni da prije vremena prihvatimo razne evropske socijalne, radne, ekološke, zdravstvene, bezbjednosne i druge standarde koji ekonomski nisu neutralni, a u stvari je trebalo da dođu na red tek pošto postignemo određeni ekonomski nivo. Ne ranije", istakao je Klaus.

Na kraju predavanja, koje je u integralnoj verziji objavio češki nedeljnik, Vaclav Klaus apeluje na studente da umijeće i znanje upotrebe za obnavljanje tradicionalnih vrijednosti na kojima su utemeljene Evropa i Makedonija.

(DEPO PORTAL, BLIN MAGAZIN/dh)