Kada se bračni par, koji ne može da ima djecu, odluči da se uključi u program vantjelesne oplodnje, u čitavom postupku mogu biti sigurni da se sve radi po zakonu, osim u jednom: kada zatraže da se preostale oplođene jajne ćelije unište.

Iako se sačinjava zapisnik o uništavanju reproduktivnog materijala, žena zapravo nikada ne može da bude sasvim sigurna da su zaposleni na klinici ispoštovali to, jer je reč o epruveti sa običnom tečnošću koja podsjeća na zamućenu vodu.

Prema saznanjima iz vrha Ministarstva zdravlja Srbije, prije četiri godine se proveravao slučaj na jednoj klinici za vještačku oplodnju u Novom Sadu, gdje se postupak VTO izvodio noću, što je izazvalo sumnje u nelegalne radnje.

"Najprije je sumnju privuklo to što se postupak VTO radio često noću, zbog čega su pacijentkinje bile zbunjene", priča izvor iz Ministarstva zdavlja.

"Ipak, nisu pacijentkinje prijavile cijeli slučaj inspekciji, nego je to učinio neko od zaposlenih, jer je sumnjao u kriminalne radnje na klinici. Posumnjalo se da je navodno embriolog, koji je bio mađarski državljanin, prenosio u termos boci oplođene jajne ćelije u Mađarsku, i tamo ih prodavao".

Kako nam je objašnjeno, istraga nikada nije okončana, jer je stopirana upravo iz vrha Ministarstva zdravlja.

"Utvrđeno je samo da embriolog, mađarski državljanin, nema dozvolu da radi, ali se sa istragom, uprkos objektivnim sumnjama, stalo", priča izvor.

"Neki od dokaza tada su ukazivali na to da se u Mađarskoj oplođene jajne ćelije prodaju po cijeni od oko 2.000 evra bračnim parovima koji se bore sa sterilitetom. Žene koje ne mogu da ostanu trudne, plaćale su zvanično intervenciju VTO, a zapravo su, protivzakonito, dobijale oplođene jajne ćelije, koje su im omogućavale da dobiju potomke".

Ovaj sumnjivi slučaj odigrao se godinu dana pre osnivanja Uprave za biomedicinu pri Ministarstvu zdravlja, a direktorka Uprave dr Dana Mihailović ističe da od osnivanja Uprave, nijednoj klinici nije izdato riješenje o zabrani rada.

"Sve klinike koje obavljaju postupke biomedicinski potpomognute oplodnje (BMPO) su pod strogim nadzorom zdravstvene inspekcije", tvrdi dr Dana Mihailović.

"Ni u jednoj klinici dosad nije prijavljen, a samim tim ni sankcionisan iko, zbog kršenja nekog člana Zakona o BMPO, koji se tiče zloupotrebe reproduktivnih materijala".

Ona je naglasila da je cijeli postupak BMPO kroz sve procedure uređen sa obavezom evidentiranja u medicinskoj dokumentaciji, pa tako i postupak uništavanja reproduktivnih ćelija, o čemu se sačinjava i zapisnik, čime se obezbeđuje transparentnost i sljedivost reproduktivnih ćelija i prevenira mogućnost zloupotrebe.

(Kurir, DEPO, BLIN/eb)