Od dva projekta koje ima u Evropi – Kosovo i Bosna i Hercegovina – fokus Amerike trenutno je na BiH. Angažman Vašingtona usmjeren je na promjenu vlasti u Republici Srpskoj, političko penzionisanje Milorada Dodika i izmenu Ustava BiH.

Prema saznanjima Blica nije isključeno uvođenje sankcija protiv Republike Srpske.

Jednostavno rečeno, SAD su iznova u ofanzivi u našem regionu. Blic saznaje da Vašington razmatra nove sankcije u Republici Srpskoj koje ovog puta neće ići samo ka Dodiku, nego prvenstveno ka ljudima u njegovom okruženju.

Diplomata koji je izvor Blica tvrdi da se u diplomatskim krugovima smatra da Republika Srpska i Dodik, kao eksponent te politike, blokiraju napredak BiH i da takva situacija “mora biti riješena”. Prema stavu diplomata, samo tako bi BiH bila “odblokirana”.

Dodiku su inače već uvođene sankcije 2016. godine, prije predsjedničkog mandata Donalda Trampa. Iako pod sankcijama, Dodik je potom dobio poziv Trampa da prisustvuje predsjedničkom prijemu u Bijeloj kući. Dodiku su sankcije uvedene zbog, kako se navodilo, kršenja Dejtonskog sporazuma, ali nije precizirano kao ga je prekršio i to je do danas ostalo nejasno.

Blic saznaje da je nova tura sankcija u razmatranju i da će i sada imati svoj razlog u pozivanju na kršenje Dejtona, ali da će novitet biti pozivanje na Dodikove navodne koruptivne radnje. Namjera je da se pripremi teren za izbore u BiH 2022. godine, na koje bi Dodik i oni koji ga podržavaju izašli oslabljeni.

Izvor navodi da bi se zamrzavanje imovine i zabrana ulaska u SAD mogla primijeniti na najbliže saradnike Dodika, ali i na stranačke funkcionere drugih partija na koje bi on mogao da računa. SAD očekuju da bi i neke evropske države mogle da se pridruže sankcijama – ali ne sve, jer u EU nema konsenzusa kada je riječ o Republici Srpskoj i sankcijama.

Američka administracija zagovornik je teze da Dodik svojom politikom povlači BiH unazad i da je zbog njega napredovanje ove države otežano. S druge strane, u Republici Srpskoj smatraju da zapadne države među kojima prednjači USA protežiraju jednu zajednicu u ovom slučaju Bošnjake u odnosu na Srbe.

Gabrijel Eksobar, američki diplomata koji u posljednje vrijeme donosi poruke iz Vašingtona, ujedno i stari poznanik svih kojima bi u narednom periodu trebalo da se bavi. Počevši od Milorada Dodika, oko koga se trenutno vrti najviše pritiska.

Poznanstvo Dodika i Eskobara datira iz vremena devedestih kada je Eskobar, sadašnji zamjenik pomoćnika državnog sekretara zadužen za zemlje Zapadnog Balkana, bio šef kancelarije američke ambasade u Banjaluci.

Eskobar je prije nekoliko dana boravio u regionu i obišao BiH, ali i Crnu Goru. Na svim adresama najviše pričao o borbi protiv korupcije, ali je provukao i po koju rečenicu o političkim namjerama Vašingtona.

Kada je riječ o Kosovu i Metohiji, za sada nema ultimatuma da se prizna nezavisnost, ali ima zadatih želja i očekivanja. Kako Blic saznaje, pritisak da se prizna nezavisnost zamenilo je očekivanje da Beograd odblokira članstvo Prištine u Unesko i Interpolu.

I dok traje pritisak i na Republiku Srpsku i Beograd, druga strana stola odbija pregovore i nada se da je vrijeme radi za njih. Bošnjaci u Sarajevu, poput prištinskog premijera Aljbina Kurtija, takođe izbjegavaju dijalog, istina manje upadljivo od Kurtija koji je u tom pogledu otvoreno ekstreman.

Crna Gora je ušla u politički neodrživo stanje. Vlada nema podršku Skupštine, a pokušaj rekonstrukcije je stao jer je pregovore napustio Demokratski front.

Kako Blic saznaje, američki diplomata Eskobar je, pričajujući o borbi protiv korupcije i bitnim projektima u CG, provukao je i političku poruku: crvena linija za SAD je Demokratski front. Razlog nije jer su Srbi, već što Amerikanci ne žele u izvršnoj vlasti sadašnje lidere DF.

Tokom Eskobarove posjete, pojedini sagovornici iz crnogorske Vlade predložili su mu da se formira manjinska vlada za koju bi glasao i DPS, ali da je potrebno da Milo Đukanović prije toga podnese ostavku na mjesto lidera partije i da garantuje da se neće više kandidovati.

Prema saznanjima, Eskobar je saslušao sve prijedloge, pa i onaj da je DF neophodan u Vladi kako bi prošli bitni projekti za budućnost Crne Gore. Na sve modele za izlazak iz trenutnog ćorsokaka u Podgorici, Eskobar nije rekao ni “da”, ni “ne”, osim da je sadašnja garnitura DF za Vašington – neprihvatljiva.

(DEPO PORTAL/dg)